Een bedrijfsopvolging binnen de familiesfeer moet besproken worden met alle kinderen, ook als slechts één van hen de beoogde opvolger is. Niet onbelangrijk is om hier ook ruim van tevoren aan te beginnen. Denk hierbij aan minimaal vijf jaar. Dit zijn belangrijke voorwaarden om de overdracht van een familiebedrijf succesvol te laten verlopen.
Veel families spreken te weinig en te laat over de bedrijfsopvolging. Het kan dan ook zomaar gebeuren dat de eigenaar denkt dat zijn zoon in zijn voetsporen wil treden en zijn dochter niet, terwijl het tegenovergestelde het geval kan zijn. Als er meerdere kinderen aanwezig zijn kan het verstandig zijn om een familiestatuut op te stellen. In dit statuut leggen de familieleden afspraken vast met betrekking tot het familiebedrijf voor nu en in de toekomst.
Regels voor de inhoud van een familiestatuut zijn er niet. Een vast onderdeel van het familiestatuut is een beschrijving van hoe de bedrijfopvolging wordt ingevuld. Wie wordt bijvoorbeeld eindverantwoordelijk op het moment dat de huidige eigenaar terugtreedt of overlijdt en hoe wordt de beoogde opvolger klaargestoomd voor de nieuwe functie. Ook kan het familiestatuut aangeven wanneer en onder welke voorwaarden een familielid mag toetreden tot het bestuur, het beloningsbeleid voor de familieleden, de scholing en coaching, of aangetrouwde familieleden aandeelhouder mogen worden of mogen werken in het familiebedrijf. Het kan ook gaan over wie de woordvoerder is namens de familie, wie vertrouwenspersoon is bij een mogelijk conflict en wanneer een familieberaad plaatsvindt. Families nemen vaak ook zaken op als de gemeenschappelijke normen en waarden, strategie, missie en visie of de maatschappelijke functie van het bedrijf.
Een familiestatuut is een leidraad in het proces vóór, tijdens en na de bedrijfsoverdracht. Het statuut is niet statisch, omdat bij hernieuwde inzichten en veranderende situaties de familie het statuur kan aanpassen. Bij de overdracht van het familiebedrijf aan de volgende generatie staan de financiën van het bedrijf centraal. De continuïteit van het bedrijf mag immers niet in gevaar komen door de overdracht van het bedrijf aan een nieuwe generatie. Er zijn mogelijkheden om het familiebedrijf op een fiscaal vriendelijke wijze over te laten gaan op de volgende generatie. Onder voorwaarden kan de overdrager vermogen schenken via de bedrijfsopvolgingsregelingen. De oud eigenaar kan ervoor kiezen om alleen aan de bedrijfsopvolger aandelen te schenken. De andere kinderen krijgen dan hun deel uitgekeerd. Soms is dat niet mogelijk omdat er dan teveel vermogen aan het bedrijf wordt onttrokken, waardoor de continuïteit van de onderneming in gevaar komt. De andere kinderen kunnen in plaats daarvan ook aandelen in het bedrijf krijgen. Dat brengt natuurlijk wel risico’s met zich mee. De andere kinderen lopen een financieel risico als de zaken minder gaan. En in hoeverre krijgen de andere kinderen inspraak op het beleid. Een familiestatuut kan dus conflicten voorkomen. Het is raadzaam om in dit proces de juiste sparringpartner te kiezen die de familie kan helpen bij de te nemen beslissingen. Onze adviseurs kunnen u hierbij met raad en daad bijstaan.
VANDERLAANGROEP
Assendelft Oranjeboomkade 1 Postbus 1, 1566 ZG T 075 687 49 59
Noord-Scharwoude Kokkel 20 Postbus 64, 1723 ZH 0226 31 33 76
Purmerend Wormerplein 111 Postbus 11, 1440 AA 0299 42 14 02
Zaandam Ronde Tocht 3 Posbus 346, 1500 EH 075 635 36 31
