De economie van Noord-Holland komt langzaam in gunstiger vaarwater en groeit dit jaar gemiddeld licht. Zeker de industriële regio’s Zaanstreek en IJmond zetten een stap richting herstel. Deze exportgerichte regio’s doen het beduidend beter dan de binnenlands afhankelijke gebieden zoals Alkmaar en de Kop van Noord-Holland, die last hebben van achterblijvende consumptie, bezuinigingen en de krimp in de zorg.
Ruim vijf jaar na de intrede van de economische neergang, lijkt houdbaar economisch herstel zich eindelijk in te zetten. Toch is de verwachte groei voor de Nederlandse economie met 0,5 procent in 2014 nog erg beperkt en blijven de effecten merkbaar. “Mede hierdoor houden we ook voor 2015 rekening met een geringe economische groei van 1 procent”, vertelt Ruben Uitendaal, Rayondirecteur MKB ING Nederland en Noord-Holland Midden. De belangrijkste stimulans komt in 2014 van de export, maar dit is ook het jaar dat bedrijven weer langzaam meer gaan investeren. De afnemende consumptie vormt echter nog steeds een economische rem. De Noord-Hollandse economie herstelt dit jaar gemiddeld iets sterker dan landelijk (0,7 procent). Terwijl Amsterdam er bovenuit steekt, komt ook de regio boven het Noordzeekanaal naar verwachting weer in de groene cijfers.
Zaanstreek presteert goed
Ondanks dat de Noord-Hollandse exportverwachtingen minder optimistisch zijn dan elders, is de exportgerichtheid van de regio een bepalende factor voor de regionale verschillen. Zo groeit de industrie dit jaar naar verwachting weer met 2 procent en laten ook groothandels (1,3 procent) weer groei zien. “De industriële regio’s IJmond en Zaanstreek presteren daarmee in 2014 naar verwachting beter dan de meer binnenlands gerichte regio’s Alkmaar en de Kop van Noord-Holland’, aldus Ruben Uitendaal. De Zaanstreek ziet de economie in 2014 met 0,9 procent naar verwachting sterker groeien dan landelijk. Dit is deels te danken aan de sterk aanwezige voedingsmiddelenindustrie, die in 2013 met bedrijven als ADM Cacao, Lassie, Duyvis, Loders Croklaan en Verkade ook al groei vertoonde. Dit biedt tegenwicht aan minder presterende sectoren. Wel presteert de detailhandel, mede door de stedenbouwkundige vernieuwing en ‘outlet stores’, beter dan gemiddeld. Toch is de bovengemiddelde groei in de regio voor een belangrijk deel toe te schrijven aan de nabijheid van Amsterdam, die zorgt voor bevolkingsgroei en nieuwe bedrijvigheid.
Veel goed te maken
Na ruim 5 jaar van economische terugval, lijkt de economie af te stevenen op duurzaam herstel en kan de eerste balans worden opgemaakt. Zo heeft de economie in Noord-Holland relatief veel goed te maken. Ook in de Zaanstreek. Zo is de economie van Zaanstad in 2013, ten opzichte van het pré-crisisniveau van 2008, met 4,6 procent gedaald. Dit percentage ligt boven de landelijke daling van 3,5 procent. Ook de huizenprijzen hebben een fors lager niveau opgezocht. In Zaanstad betaalde men in 2013 gemiddeld 19,3 procent minder voor een huis dan vijf jaar eerder. Dit dalingspercentage is overigens niet veel hoger dan het landelijke gemiddelde van -18,9 procent. De werkloosheid is sinds 2008 in heel Nederland fors gestegen. In Zaanstad kwamen de afgelopen vijf jaar 4,6 procent meer mensen zonder baan te zitten. Dit percentage is exact gelijk aan het landelijke gemiddelde. De regio Noord-Holland Noord heeft traditioneel geen hoge werkloosheid. Toch is de werkloosheid ook in de regio in 2012 en 2013 fors opgelopen, wat vooral te wijten is aan banenverlies. Nu de vraag langer op een lager niveau blijft, proberen veel bedrijven met banenreductie hun productiviteit en winstgevendheid te verbeteren. Dat veel grote zakelijke en financiële dienstverleners in Amsterdam zijn ingekrompen, raakt ook de forenzen in de regio. Aangezien de lichte groei de komende tijd nog onvoldoende banen creëert, blijft de werkloosheid in 2015 op het hoge niveau hangen. Ook Noord-Hollandse bedrijven willen eerst de productiviteit verhogen en de nodige investeringen doen. Naar verwachting zal het werkloosheidsniveau in Noord-Holland dit jaar rond 8,5 procent een piek bereiken. Hiermee blijft het wel onder het landelijke niveau van 8,9 procent. Ook de regio’s in Noord-Holland Noord blijven hier naar verwachting onder en steken dus gunstig bij het landelijke beeld af. Opvallend is dat de werkloosheid in de IJmond, ondanks aanhoudend banenverlies in de industrie, met naar verwachting rond de 7,5 à 8 procent het laagst blijft.
Internet beïnvloedt economie
Internet heeft een steeds grotere invloed op de economie. Niet alleen in de bedrijfsprocessen, maar nadrukkelijk ook in veranderend consumentengedrag. Ook in Noord-Holland heeft dit gevolgen voor het bedrijfsleven, in het bijzonder voor de detailhandel in steden en dorpen, die de verkoop ziet dalen en tegelijkertijd gedwongen wordt de openingstijd structureel te verruimen. Het Zaanse LiL.nl is een voorbeeld hoe ondernemers handig kunnen inspelen op de internetmogelijkheden. De woonwebwinkel is in no-time een grote speler in de e-commerce geworden en een concurrent van een bekende internetwinkel als bol.com. De omzet zal in de toekomst nog verder naar webshops verschuiven. Zo is de verwachting dat het aandeel in de elektronicaproducten, maar ook kleding, richting 2020 snel kan oplopen naar 25 procent of meer. De uiteenlopende omzetontwikkeling van de afgelopen paar jaar zegt veel. Terwijl de omzet van de gehele detailhandel in 2013 nog 1,8 procent daalde, groeide de omzet van internetwinkels met bijna 10 procent.
Zaanse kansen
Het is van belang dat de Noord-Hollandse economie zich herstelt en verder ontwikkelt. Waar liggen de kansen voor de Zaanse ondernemers? Hoewel het toerisme last heeft van consumentenbesparingen, blijft dit structureel een groeisector. Dat is goed nieuws voor bijvoorbeeld de Zaanse Schans. Daarnaast zal het Noordzeekanaalgebied zich de komende jaren in toenemende mate ontwikkelen. Voor de aangrenzende regio Zaanstad biedt dit kansen. Positief is dat vestiging op de traditionele locaties aantrekkelijker wordt. Zo wordt als onderdeel van het project ‘Vaart in de Zaan’ de Wilhelminasluis in Zaandam in 2014-2015 vernieuwd en toegankelijk gemaakt voor grotere binnenvaartschepen. Hiermee wordt de ontsluiting voor o.a. goederenvervoer verbeterd, wat de voedingsmiddelenindustrie ten goede kan komen.
Nieuwe dynamiek
Het ING Economisch Bureau stelt tot slot dat de nieuwe economie voldoende kansen biedt voor ondernemers die zich bewust zijn van de nieuwe dynamiek. “ING kiest in haar marktbenadering voor een branchegerichte aanpak. Wij willen de ondernemer en de markt waarin hij opereert begrijpen en volgen, zodat wij onze dienstverlening daarop kunnen laten aansluiten. Wij vertrouwen erop dat het rapport van ons economisch bureau ondernemers kan ondersteunen bij het nemen van strategische beslissingen. Wij wensen hen veel succes met het blijven anticiperen en reageren op een snel veranderend speelveld.”
Meer weten?
Kijk op www.ing.nl/zakelijk
