Bij een verkoop van een onderneming aan een geïnteresseerde koper is het bijna vanzelfsprekend dat er een waardebepaling van de onderneming wordt uitgevoerd. Toch zijn er meerdere situaties denkbaar dat het van belang is om inzicht te krijgen in de waarde van de onderneming. Bij bedrijfsopvolging binnen de familie bijvoorbeeld, waar de belangen van alle betrokkenen moeten worden gewaarborgd. Maar ook bij fiscale herstructureringen, impairment tests voor de externe verslaggeving of bij gerechtelijke procedures, zoals het bepalen van economische schade of in het kader van een echtscheiding. Bovendien merken wij dat ondernemers steeds vaker een jaarlijkse waardebepaling laten uitvoeren en actief op de valuedrivers sturen. Meten is weten!
Een waardebepaling in alle bovenstaande situaties is een zorgvuldig proces op basis economische principes en niet op grond van een historische boekhoudkundig perspectief. Zoals beschreven in onze eerdere columns, is de economische waarde van een onderneming afhankelijk van de toekomstverwachtingen en marktontwikkelingen. Waarde ontstaat op basis van de toekomstige verdiencapaciteit in termen van cashflows. Binnen de discounted cashflow (DCF) waarderingsmethode zijn toekomstige vrije geldstromen bepalend, die aan de hand van de strategie, marktpositionering en valuedrivers worden geprognosticeerd voor de toekomst. Vervolgens worden de vrije geldstromen contant gemaakt tegen een rendementseis, die rekening houdt met onzekerheid en risico. De som van deze contante vrije geldstromen is de ondernemingswaarde.
Hieruit blijkt dat dus niet de nettowinst, maar de vrije geldstromen, rekening houdend met het plegen van de noodzakelijke investeringen bepalend is. Wat er operationeel aan cash in en uit gaat en uiteindelijk resteert voor de vermogensverschaffers (dividend of rente en aflossing) is bepalend. Boekhoudkundige winst is beïnvloedbaar door veranderingen in waarderingsgrondslagen. Ondernemers horen we weleens zeggen: ‘De papieren winst is prima op orde, maar ik zie het niet terug op mijn bankrekening.’ Vaak komt dat doordat te weinig gestuurd wordt op het rendement op geïnvesteerd kapitaal.
Jaarlijks waardebepalingen maken de valuedrivers van een onderneming goed inzichtelijk, zoals bijvoorbeeld het optimaliseren van de omloopsnelheid van het werkkapitaal. Een effectief werkkapitaalbeheer is een goed middel om aanvullende waarde voor uw onderneming te realiseren. Wij zien dat er vaak nog relatief veel geld vastzit in het werkkapitaal vanwege bijvoorbeeld hoge voorraden of debiteuren. Boekhoudkundig lijkt het dat een positief werkkapitaal een onderneming cash biedt, maar dit is slechts een momentopname. Going concern zet de onderneming gedurende het jaar voorraad en debiteuren om in cash, maar dit wordt voortdurend geherinvesteerd in nieuwe voorraad en nieuwe debiteuren. Er komt dus pas extra cash vrij, als de omloopsnelheid van het werkkapitaal daalt. Niet de omvang is bepalend, maar de mutatie.
Cash vrijspelen uit werkkapitaal draagt niet alleen direct bij aan een verbetering van de liquiditeitspositie. Ook een potentiële koper zal meer willen betalen voor een onderneming waarvan het cash genererend vermogen hoog is. Aangezien een potentiële koper met name geïnteresseerd is in de toekomst van het bedrijf (terugverdientijd van de koopsom), dwingt een waardebepaling een ondernemer om na te denken over de value drivers van de onderneming en hoe je die kunt maximaliseren. De ondernemer moet in de toekomst kijken en uitspraken doen over verwachtingen ten aanzien van marktontwikkelingen, concurrentiekrachten en aannemelijke prognoses opstellen.
Wij zien een periodieke waardebepaling dan ook steeds vaker terugkomen als onderdeel in aandeelhoudersovereenkomsten. In tegenstelling tot een vaak gehanteerde prijsformule op historische winsten, is een periodieke waardebepaling altijd actueel. De ondernemer ziet de ontwikkeling ervan en kan actief sturen op de valuedrivers om de waarde te maximaliseren. Meten is weten. Het doet er echt toe!
André Scheirlinck Register Valuator
Sophista fusies & overnames
Bezoekadres
Robijnstraat 20
1812 RB Alkmaar
Postadres
Postbus 3026
1801 GA Alkmaar
T: 072 540 80 10
E: info@sophista.nl
www.sophista.nl
