Onlangs ontstond er commotie over een filmpje van supermarkt Picnic, waarin een dubbelganger van Max Verstappen werd ingezet. Volgens Picnic was het filmpje bedoeld als een parodie op het filmpje van Jumbo, waarin de echte Max Verstappen in zijn raceauto boodschappen bezorgt. In die film van Picnic bezorgt de lookalike ook boodschappen, maar dan in een bedrijfsauto van Picnic.
Het filmpje werd alleen verspreid op Facebook met ongeveer 15.000 likes. Picnic wordt beschuldigd van inbreuk op het portretrecht van Verstappen. Volgens het management van Verstappen bedraagt het tarief voor een commercial met Verstappen € 350.000. Zonder op de uitkomst vooruit te lopen, durf ik wel te voorspellen dat het dat bedrag niet gaat worden.
In 2005 speelde er een enigszins vergelijkbare zaak. Gouden Gids maakte destijds voor haar reclame gebruik van een foto van Katja Schuurman. Yellow Bear, een concurrent van de Gouden Gids, dacht het spel slim te spelen en gebruikte voor haar campagne een van achteren geportretteerde vrouw met alle uiterlijke kenmerken van Katja Schuurman. De rechter oordeelde dat Katja Schuurman zich op grond van haar portretrecht kon verzetten tegen gebruik van het portret in de campagne van de concurrent. De omstandigheden zorgden ervoor dat de vrouw op de foto werd herkend als Katja Schuurman. Zij had er voldoende commercieel belang bij om zich tegen het gebruik van het portret te verzetten. Van groot belang was dat niet de Gouden Gids maar Katja Schuurman zelf zich tegen het gebruik van haar portret had verzet. Max is gewaarschuwd, George Clooney kennelijk niet. Espresso Club adverteerde in Israel voor koffiemachines en maakte daarbij gebruik van een lookalike van George Clooney. In de reclamespot van Espresso Club verlaat de nep-George een koffiezaak met een papieren tas in zijn hand. Net als de echte George in de reclame van Nespresso dus. Nespresso daagde Espresso Club voor de rechtbank in Israel. Hoewel de lookalike heel veel leek op George Clooney, wees de Israëlische rechter de vorderingen van Nespresso af. Daarbij speelde onder meer een rol dat niet George Clooney zelf een beroep deed op het auteursrecht maar Nespresso. Als Clooney zelf een beroep had gedaan op zijn portretrecht, dan had de zaak anders kunnen aflopen.
Nog meer lookalikes. Samsung was in 2013 in onderhandeling met voetballegende Pelé om zijn portret te gebruiken voor verscheidene reclames. Partijen zijn niet tot overeenstemming gekomen. Samsung huurde vervolgens een lookalike in. De reclame van Samsung bevat een afbeelding van het gelaat van een man die volgens Pelé veel op hem lijkt met daarnaast een televisietoestel, waarop een voetbalspeler een halve omhaal doet. Juist Pelé stond bekend om dat technisch hoogstandje. Pelé heeft Samsung voor de rechter gedaagd en vordert maar liefst 30 miljoen dollar. Pelé stelt dat Samsung inbreuk maakt op zijn portretrecht door foto’s van een lookalike te gebruiken in een reclame voor televisies. De advocaat van Pelé verdedigt de hoogte van de claim door te verwijzen naar het ongeautoriseerde gebruik van het portret van Pelé en dat toewijzing van een zeer hoge vergoeding toekomstig ongeoorloofd gebruik moet ontmoedigen. Als een Nederlandse rechter een oordeel over de vordering van Pelé zou moeten geven, zou het niet ondenkbaar zijn dat Pelé in het gelijk gesteld zou worden. Schadevergoedingen van 30 miljoen dollar zijn hier gelukkig ongekend, maar het gebruik van lookalikes van bekende Nederlanders voor reclamedoeleinden is toch echt af te raden. De procedure van Pelé dient echter in Amerika en daar is heel veel mogelijk, zo weten we.
Dam Advocaten
Bezoekadres
Dam 34
1506 BE Zaandam
Postadres
Postbus 1275
1500 AG Zaandam
Tel 075 631 3121
Fax 075 670 5748
E-mail info@damadvocaten.nl
