Omdat de zorgsector continu in beweging is, organiseert Rabobank Zaanstreek samen met de gemeente Zaanstad en het Zaans Medisch Centrum een reeks aan symposia. Tijdens het derde symposium gaven de gemeente Zaanstad, zorgverzekeraar Achmea en care professional Marcel Ballas op 9 april 2014 hun blik op de ingrijpende hervormingen die het kabinet de komende jaren doorvoert om de zorg toegankelijk, goed en betaalbaar te houden.
Nadat symposiumvoorzitter Dennis Kooren (directeur Bedrijven Rabobank Zaanstreek) in de goed gevulde raadzaal van de gemeente Zaanstad de sprekers Duco Stuurman (directeur Maatschappelijk Domein gemeente Zaanstad), Max Bijwaard (manager Achmea) en Marcel Ballas had geïntroduceerd, werd één ding snel duidelijk: de zorgstaat
zoals Nederland die tientallen jaren heeft gekend, is in de huidige vorm financieel niet meer te handhaven.
Neem de AWBZ. Deze Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten bestaat sinds 1968 en betaalt de langdurige zorg voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. Maar de kosten rijzen de pan uit. “Kostte de AWBZ in 1980 de schatkist nog 4,7 miljard, in 2012 was dat al opgelopen naar 27,5 miljard euro”, vertelde Bijwaard aan de brede doelgroep uit de zorg in de zaal, die zowel uit eerstelijns als tweedelijns zorg, zoals o.a. huisartsen, Jeugdzorg en GGD, bestond. ‘Door onder meer de vergrijzing zal deze kostenpost naar verwachting flink oplopen, al vindt het kabinet deze 27,5 miljard het kostenplafond. Dat gaat dus spanningen opleveren. Er moet dus worden bezuinigd. Waardoor bepaalde zorgtaken zullen verdwijnen.”
Omslag
Om deze bezuinigingstransitie voor elkaar te krijgen, wil het kabinet in de zorg een omslag maken naar meer maatwerk, meer zorg in de buurt en meer samenwerking tussen de verschillende aanbieders. Maar ook naar houdbaar gefinancierde voorzieningen, zodat ook latere generaties nog gebruik kunnen maken van de zorg. Zo wordt er in de toekomst bijvoorbeeld uitgegaan van wat zieke mensen nog wél kunnen in plaats van wat ze níet meer kunnen.
De toekomstige Wet Langdurige Zorg (WLZ) gaat de AWBZ vervangen en betaalt alleen nog de zwaarste, langdurige zorg. “Van 800.000 mensen die nu in de AWBZ zitten, gaan we straks naar 200.000 in de WLZ”, stelde Bijwaard. “Voor de 600.000 andere mensen gaat de zorgverlening minder worden.”Lichtere zorg gaat per 1 januari 2015 naar gemeenten of de zorgverzekering. Er komt dus een andere rolverdeling. Samenwerking is hierin het sleutelwoord. “De zorg wordt voor ons als gemeente Zaanstad een nieuwe tak van sport. Bovendien krijgen we te maken met grote onzekerheid over de steeds verder krimpende budgettaire kaders voor zowel de zorgleveranciers als de gemeenten. Dat wordt een opgave”, stelde Duco Stuurman. “We kunnen straks met veel minder geld gewoon niet meer hetzelfde doen. Onze prioriteit ligt bij de mensen die de hulp het hardst nodig hebben. Dat betekent dat we andere zaken minder gaan doen. Zo zullen we buurthuizen bijvoorbeeld gaan verzelfstandigen.” Stuurman weet dat de gemeenten en zorgverzekeraars steeds meer moeten samenwerken. “Van belang is dat de gemeente en zorgverzekeraar dezelfde taal spreken en een goede afstemming hebben in de overdracht, hun rol en ook de afspraken die worden gemaakt met de huisarts”, zo stelde Stuurman, die bovendien de verzekeraars uitdaagt om zorgtrajecten te verkorten. “De verzekeraars die hier met een efficiënte en effectieve oplossing komen, krijgen bij ons een streepje voor.” De gemeente Zaanstad wil bovendien inzetten op zorgpreventie. “Voorkomen is beter dan genezen.”
Meer participatie
Er zal van de Nederlander in de toekomst dus meer gevraagd worden. Zowel financieel als qua inzet bij de verzorging van zieke ouders. “Dat is een dilemma”, zo constateerde Bijwaard. “Onze maatschappij is de afgelopen decennia geïndividualiseerd, terwijl er nu juist een beroep gaat worden gedaan op onze participatie.” Marcel Ballas maakte duidelijk dat in Duitsland een dergelijke burgerparticipatie al heel gewoon is. “Verdien je in Duitsland meer dan een bepaald drempelinkomen, moet je verplicht meebetalen als je ouders zorg behoeven. ‘Kinder haften für ihre Eltern’, is het credo. Bovendien leert Duitsland dat een hogere financiële burgerbijdrage en een eigen regie leidt tot een houdbare zorg. Tevens zie je dat de Duitsers er beter in slagen om ouderen langer thuis te laten wonen. Wil ons land ook in de toekomst een financieel haalbare zorg hebben, zal de verzorgingsstaat moeten plaatsmaken voor een nachtwakersstaat. Waarbij de overheid alleen nog zal ondersteunen indien dit strikt noodzakelijk is.”
Vervolg
In september is er een vierde symposium ‘Zorg en de toekomst’. Het exacte gespreksonderwerp wordt later bekendgemaakt.
Meer weten?
www.rabobank.nl
www.zaanstad.nl
www.zaansmedischcentrum.nl
www.zilverenkruis.nl
