December. De maand van familiegevoel en veel gezelligheid, waarin onlangs traditioneel weer werd gestrooid met het snoepgoed van de Sint en zijn Pieten. In de wereld van fusies en overnames wordt het hele jaar door volop gestrooid. Voornamelijk met multiples als maatstaf voor een ondernemingswaardering of de te betalen prijs van een transactie. De ene multiple nog mooier dan de ander wordt gehanteerd als waardering van de eigen onderneming. Jezelf misselijk eten van al dat ‘strooigoed’ ligt al snel op de loer.
Dit jaar hebben we weer veel transacties, uitkooptrajecten, conflictsituaties en (second opinion) waarderingsopdrachten begeleid, waarbij partijen zo nu en dan stevige discussies voerden over de aan-delenprijs. Ter onderbouwing van de vraagprijs worden dan vaak de gerealiseerde transactiemultiples geraadpleegd van overnames van andere middelgrote ondernemingen en/of koersinformatie van multinationals. Informatie die wordt verkregen van internationale databases. Zonder goed inzicht in het gebruik en werkwijze hiervan, worden de multiples door menig ondernemer en adviseur losgelaten op de eigen onderneming. Gemakkelijk wordt aangenomen dat er onderlinge vergelijkbaarheid bestaat tussen bedrijven van verschillende omvang, met verschillende activiteiten, die op verschillende markten en landen actief zijn. Ook de koopmotieven achter een transactie, die wellicht een hoge multiple verklaren, zijn vaak niet beschikbaar.
“Mijn bedrijf is wel 30x de winst waard op basis van die grote recente transactie van die multinational” en “uit onderzoek van deze gerenommeerde dataleverancier blijkt de gemiddelde EBIT multiple in mijn branche 14x te zijn”, zijn voorbeelden die we voorbij zien komen. Mooi al die interessante grafieken en tabellen met multiples, maar zullen we nu de specifieke onderneming beoordelen op haar onderscheidende vermogen en verdiencapaciteit? En welke maatstaf van winst hanteren we; wat betekent zo’n factor eigenlijk concreet? Zomaar wat vragen die de andere kant van de tafel toch dwingt om verder te kijken dan alleen de winstfactor.
Koers-winstverhoudingen berekenen direct de aandelenprijs door de (genormaliseerde) nettowinst te vermenigvuldigen met een factor. Genormaliseerde nettowinst kan echter door veel boekhoudkundige aspecten worden beïnvloed. Bij multiples wordt bepaald hoeveel er betaald moet worden voor de ondernemingswaarde door het EBIT (bedrijfsresultaat) of EBITDA (bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor afschrijvingen) te vermenigvuldigen met een factor. Door vervolgens van de berekende ondernemingswaarde de rentedragende schulden af te trekken en/of de vrije beschikbare liquide middelen op te tellen wordt de prijs van de aandelen verkregen. Dat laatste is niet altijd bekend bij ondernemers met alle gevolgen van dien.
Het is de vraag of de hoogte van de multiple goed vergelijkbaar is en in relatie staat met het risicoprofiel van de onderneming. Elke multiple berekening kent een impliciete veronderstelling, namelijk enerzijds een jaarlijks duurzaam resultaat en anderzijds een veronderstelde rendementseis en groeipotentie.
Voor een gestandaardiseerde schatting van een prijs zijn multiples goed te hanteren, mits de vergelijkbaarheid aannemelijk is. Ook het terugrekenen van de uitkomsten van andere waarderingsmethoden, zoals de DCF naar multiples kunnen handig zijn om waarderingen te toetsen. In de praktijk blijkt echter dat er vaak misbruik van wordt gemaakt. Zeker bij uitkoopprocedures en bij “fusies en ruzies” kan dit tot onaangename effecten leiden. Voor het echte inzicht in de waarde van de onderneming zal een gedegen analyse van het business model en de marktvooruitzichten benodigd zijn, zodat de verwachte netto geldopbrengsten, de toekomstige investeringen en het risicoprofiel van de onderneming kan worden opgesteld. De waardedrijvers die hieruit naar voren komen zijn de lekkerste ingrediënten van uw ‘strooigoed’. Fijne feestdagen!
André Scheirlinck Business Valuator
Sophista fusies & overnames
Robijnstraat 20, 1812 RB Alkmaar
Postbus 3026, 1801 GA Alkmaar
T: 072 540 80 10
E: info@sophista.nl
www.sophista.nl
