Wereldwijd neemt het toerisme sterk toe. En ook Nederland profiteert hiervan. Hordes toeristen overspoelen Amsterdam en bij verlenging ook de Zaanse Schans. Hoe houdt de Zaanstreek de balans tussen enerzijds het stimuleren van de toestroom toeristen en de beheersbaarheid anderzijds?
De toenemende stroom toeristen is wereldwijd gestegen mede door de Chinese middenklasse. Vroeger waren het alleen de rijken en zakenlieden die konden reizen. Nu kan de gemiddelde Chinees de lang gedroomde reis naar het Europa maken. 18% van de bezoekers op de Zaanse Schans is van Chinese afkomst.
In Amsterdam is het internationale toerisme vorig jaar met 12 procent toegenomen. De verwachting is dat dit de komende 10 tot 15 jaar zal verdubbelen. Ook de Zaanstreek profiteert hiervan. Wat doet de regio om deze stroom toeristen naar de Zaanstreek te trekken? Welke initiatieven zijn er om het toerisme te stimuleren? En wat wordt er gedaan aan balans en beheersbaarheid?
Sleutelwoord
Het sleutelwoord lijkt verspreiding te zijn. Verspreiding in ruimte en tijd. De Zaanse Schans wordt ieder jaar drukker bezocht en ziet zich genoodzaakt faciliteiten te bieden aan deze toename, terwijl elders in de Zaanstreek de mogelijkheden worden onderzocht om meer toeristen te trekken. Hiervoor zijn initiatieven nodig van enthousiaste ondernemers, bewoners en bedrijven.
Zaanbusiness sprak met verschillende partijen en legden hun de stelling voor: Toenemende stroom toeristen: een vloek of een zegen?
Hotspot Wormerveer
Een initiatief om het toerisme te stimuleren en te spreiden is Hotspot Wormerveer. Dit project levert een totaalvisie op het gebied van wonen, werken, winkelen en toerisme en heeft verschillende initiatieven gestart om het toerisme te stimuleren. Voorbeelden hiervan zijn watersportfaciliteiten zoals walstroomvoorzieningen met eventueel sanitaire voorzieningen, acquisitie versterkende dag horeca en bovenlokale winkels. Vanaf juni is er de mogelijkheid om een fietsroute te doen die van Wormerveer naar de Zaanse Schans leidt en andersom. Er zijn faciliteiten voor fietsverhuur en de rondvaartboot Zaanhopper is weer gestart. Dit alles is een samenwerking met de lokale ondernemers en biedt veel toekomstperspectief. Hotspot Wormerveer kwam tot stand uit eigen kracht, zo’n 2500 mensuren en zonder subsidies.
De Zaanse Schans, De Zaanse Kans?
De Zaanse schans is een van grootste toeristische trekpleisters van Nederland. In 2011 trok de Zaanse Schans 1,2 miljoen mensen. In het jaar 2014 was dit getal opgelopen tot bijna 1,6 miljoen. Is dit een kans of raken we uit balans?
De oude ambachten als klompen- en kaasmaken zijn naast de monumentale panden en houten molens een reden om busladingen toeristen op de Zaanse Schans uit te laten. Voor twee uur worden ze losgelaten, spelen ze oudhollandse spelletjes, snuffelen ze tussen de plastic molentjes en miniatuur klompjes in souvenirwinkels en fotografen iedere molen en alles dat naar oude tijden lonkt.
De Zaanse Schans staat op nummer 4 van meest bezochte dagattracties van Nederland volgens de NBTC die ieder jaar een lijst samenstelt van 50 meest bezochte dagattracties. Om de stroom toeristen te stimuleren is Stichting de Zaanse Schans een samenwerking aangegaan met Connexxion: de buslijn 391 Industrial Heritage, die in 30 minuten van Amsterdam CS naar de Zaanse Schans toe rijdt.
Wat maakt de Zaanse Schans zo aantrekkelijk voor toeristen? Uit eerder onderzoek blijkt dat de bezoekers zich welkom voelen en tevreden zijn over het gastheerschap, meld Stichting de Zaanse Schans. Een compliment voor de organisatie dus. Maar hoe faciliteert de organisatie het toenemende aantal bezoekers?
Balans en Beheersbaarheid
Het doel van Stichting Zaanse Schans is geen groei voor 2015, maar meer balans en beheersbaarheid. In een persbericht eerder dit jaar meldde de Stichting het volgende: ‘Het is niet te voorkomen dat tijdens het toeristische hoogseizoen het erg druk is op de Schans, wel wordt er nagedacht hoe deze bezoekersstroom beter te spreiden en kanaliseren. Samen met de bewoners en ondernemers werkt Stichting de Zaanse Schans aan een actieplan ‘drukte’.’
Dit actieplan kan zich vertalen naar verschillende maatregelen. Peter-Jan van Steenbergen, directeur van Stichting de Zaanse Schans, vertelde Zaanbusiness dat de organisatie de communicatie heeft verbeterd ten opzichte van betrokkenen. Zo worden touroperators op de hoogte gesteld middels een brief van de drukste tijden en wordt verzocht hier rekening mee te houden.
Ook is er aandacht besteed aan het calamiteitenplan dat moet worden aangepast naarmate de stroom toeristen steeds groter wordt. Mocht de toestroom zo groot worden in de toekomst dat de veiligheid niet meer gewaarborgd kan worden dan zal de Schans afgesloten moeten worden om de bezoekersstroom op orde te houden.
Belangrijk is om de toeristen te kunnen faciliteren. Hiervoor zijn meer parkeerplekken nodig middels een parkeerdeck. ‘We zien op dit moment een tendens dat steeds meer mensen met personenauto’s komen, ook buitenlandse toeristen. Ze huren een auto in Duitsland en komen naar de Schans gereden voor een dag,’ vertelt Peter-Jan van Steebergen aan Zaanbusiness. Ook zijn de toiletten net verbeterd.
In het kader van spreiding in tijd en ruimte is er binnenkort de mogelijkheid om per (huur)fiets richting Wormerveer te rijden vanuit de Zaanse Schans. Hiervoor is speciaal een fietsroute aangelegd die ook verbonden is met Hotspot Wormerveer. En rondvaarten over de Zaan die de mogelijkheid geven om de Schans vanuit een ander perspectief te bekijken behoren tot de toekomst mogelijkheden.
Marketing Zaanstreek
Stichting Marketing Zaanstreek is een samenwerking tussen Zaanse overheden en Zaanse organisaties die de belangen van de Zaanstreek promoot. Het stimuleren van toerisme in heel de Zaanstreek is hier een onderdeel van.
Marketing Zaanstreek (SMZ) heeft goede banden met Amsterdam Marketing en maakt deel uit van het project Amsterdam Bezoeken, Holland Zien. ‘Er nemen 23 gemeenten deel aan ‘Amsterdam Bezoeken, Holland Zien’ , evenals de Stadsregio Amsterdam, de provincies Noord-Holland en Flevoland, Gewest Gooi- en Vechtstreek en de Kamer van Koophandel Amsterdam. Het project heeft als doel om meer toeristen te verleiden om naast Amsterdam ook de regio te bezoeken. Op deze wijze blijven zij langer, besteden ze meer, en hebben ze vaker de neiging om terug te komen,’ meldt de website van Iamsterdam.
De A-mag is een onderdeel van Iamsterdam. Dit Engelse citymagazine staat bomvol tips en promotie voor Amsterdam en de regio en wordt verspreid onder toeristen in Amsterdam. SMZ levert hiervoor copy aan om ook de Zaanstreek te promoten en zo de Amsterdamse toerist naar de Zaanstreek te trekken. Door bij dit soort initiatieven aan te haken profiteert de Zaanstreek van de toegenomen stroom toeristen. ‘De toeristen lopen tegen de wal in Amsterdam,’ verteld Thijs Box, woordvoerder van SMZ ,aan Zaanbusiness.
Volgens Thijs Box kent de Zaanstreek twee soorten bezoekers: de internationale bezoekers en de nationale. De internationale komen vaak met de touringcar en brengen korte flitsbezoeken. De kunst is om deze mensen langer te houden. Een verbinding van de Zaanse Schans met Stadshart Zaandam is hiervoor een goede optie. ‘Vorig jaar zijn we daar een proef mee gestart en die is goed bevallen. Een touroperator reed na de Schans door naar het Stadshart waar de mensen uit konden stappen en later op een andere plaats weer in stapten om hun reis te vervolgen.’
Nog een maatregel om de bezoekersstroom meer te spreiden is de Zaanhopper, die vaart tussen Zaandam en Wormerveer, vaker te laten varen. En omdat alles redelijk ver uit elkaar ligt in de Zaanstreek wordt er gekeken om het huren van fietsen, elektrische scooters en zelfs een Biro te stimuleren.
‘We zouden ook graag het Inntelhotel als landmark gebruiken. En hier een charme offensief voor uitrollen.’ En dit is helemaal geen gek idee, want TripAdvisor zette het hotel op nummer een van apartste hotels ter wereld!
Zaans Museum
Het zal u niet ontgaan zijn, dit voorjaar kocht het Zaans Museum een echte Monet voor de collectie. Het doek ‘De Voorzaan en de Westerhem’ werd gekocht voor 1.16 miljoen. En dit werd uitgebreid besproken door kranten en media in heel Nederland.
Monet maakte verschillende werken van het Zaanse landschap. Met dit stuk hoopt het museum meer bezoekers naar het museum te trekken. En ook Stichting de Zaanse Schans is hier positief over. Als er meer mensen het museum bezoeken betekent dit ook een spreiding van de bezoekersstroom.
Op dit moment blijven toeristen die met touringcar komen vaak niet langer dan twee uur op de Schans. Dit laat weinig tijd over om zowel de Zaanse Schans en het museum te bekijken. Hiervoor organiseert het museum arrangementen, werd de inrichting vorig jaar vernieuwd en zijn er audiotours in acht talen beschikbaar. En wist u dat de Monet via twitter het museum binnen is gekomen? (lees hiervoor het kader op deze pagina)
Geheim genootschap
‘Is deze Monet van 12 miljoen toch mooi aan onze neus voorbij gegaan,’ twitterde Hester Wandel, conservator van het Zaans museum, voor de grap aan de directeur. Even later stond de ‘De Voorzaan en de Westerhem’ voor 1,9 miljoen te koop en het balletje ging rollen. Het duurde vier maanden, een commissie van 16 man en een geheimhoudingsplicht verder tot de Monet werd gekocht door het museum. De burgemeester en verschillende Zaanse fondsen zaten in het ‘geheime genootschap’ en kwamen stiekem kijken naar dit prachtstuk. Op 8 mei was het bedrag rond, dankzij vereniging Rembrandt en verschillende Zaanse fondsen, en kwam Monet terug naar de Zaan.
