De Wet Bibob (bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur) heeft tot doel te voorkomen dat vergunningen, subsidies en aanbestedingen worden gebruikt voor criminele doeleinden. Op grond van de Wet Bibob kunnen bestuursorganen vergunningen weigeren, intrekken of aan vergunningen voorwaarden verbinden. Voor de invoering van de Wet Bibob konden alleen de politie en het Openbaar Ministerie ingrijpen als er sprake was van malafide praktijken
De Wet Bibob geeft twee redenen om tot overheidsingrijpen te besluiten, namelijk het bestaan van ernstig gevaar dat vergunningen zullen worden gebruikt om, uit gepleegde strafbare feiten, verkregen op geld waardeerbare voordelen te benutten of dat vergunningen mede zullen worden gebruikt om strafbare feiten te plegen. De Wet Bibob richt zich niet alleen op de feitelijke pleger van strafbare feiten, maar bijvoorbeeld ook op (rechts-)personen die met de pleger een zakelijk samenwerkingsverband hebben.
Veel bestuursorganen (gemeenten, provincies etc.) hebben beleidsregels opgesteld, waarin wordt aangegeven wanneer zij de Wet Bibob zullen toepassen. Zo heeft de gemeente Amsterdam bijvoorbeeld een beleidsregel opgesteld waarin staat, dat de Wet Bibob niet zal worden toegepast als het gaat om een bouwvergunning met een aanneemsom van minder dan 100.000 euro. Vraagt u een vergunning of subsidie aan of schrijft u zich in voor een overheidsopdracht? Dan kan de gemeente u vragen een Bibob-vragenformulier in te vullen. Daarmee kan de gemeente uw achtergrond of de achtergrond van uw bedrijf onderzoeken. Als er sprake is van een crimineel verleden, kunnen overheden de vergunning, subsidie of opdracht weigeren. Soms twijfelt de gemeente aan de integriteit van een onderneming. Dan kan de gemeente, voor een uitgebreid onderzoek, advies aanvragen bij het Bureau Bibob. U ontvangt hierover bericht voordat het onderzoek begint. Daarna adviseert het Bureau Bibob de gemeente.
Uit vaste jurisprudentie van de Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State (Afdeling), bijvoorbeeld de uitspraak van 13 juni 2012, LJN: BW8132, volgt dat een bestuursorgaan, gelet op de deskundigheid van het Bureau Bibob, in beginsel van het advies van het Bureau Bibob mag uitgaan. Dit neemt niet weg dat een bestuursorgaan zich ervan moet vergewissen, dat het advies en het daartoe ingestelde onderzoek naar de feiten op zorgvuldige wijze tot stand gekomen zijn en dat de feiten de conclusies kunnen dragen. Dat is bijvoorbeeld niet het geval als de feiten voor de conclusies te weinig of te weinig directe aanwijzingen bieden of omdat ze in verschillende richtingen wijzen, onderling tegenstrijdig zijn of niet stroken met wat overigens bekend is.
Spijtig genoeg kan een dergelijke procedure maanden gaan duren, omdat het Bureau Bibob behoorlijk overbelast is en ook de gemeente er niet in slaagt de beoordeling binnen de wettelijke termijnen af te ronden. De vergunningaanvrager kan, als gevolg van het niet tijdig nemen van een beslissing door het bestuursorgaan, schade leiden, bijvoorbeeld omdat de aanvrager niet tot exploitatie van een horecabedrijf kan overgaan.
Hieronder een aantal tips.
Het is raadzaam om uw communicatie met de gemeente schriftelijk te laten verlopen. Bij een eventuele procedure, voor zover nodig, kunt u deze stukken als bewijs indienen. Een mondelinge afspraak wordt erg lastig te bewijzen als dit door de andere gesprekspartner wordt tegengesproken.
U houdt nauwlettend de beslistermijn in de gaten. Hanteer hierbij als uitgangspunt dat, vanaf de aanvraagdatum, er binnen zes weken een beslissing moet worden genomen. Let wel op, dat die termijn nog een keer met zes weken verdaagd kan worden. Als het Bureau Bibob is ingeschakeld, dan kan de beslistermijn nog meer worden uitgesteld. Dit betekent niet dat de gemeente de beslistermijn oneindig kan rekken. Ook hier gelden regels voor. De gemeente moet zich houden aan de wet. Deze wet geeft zeer specifieke gronden voor weigering, zodat u goed moet checken of de wet correct is toegepast. Bovendien moet de gemeente zich houden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Bij twijfel is het raadzaam om juridisch advies in te winnen.
Het ten onrechte afwijzen of intrekken van een vergunning kan leiden tot een schadevergoeding van de gemeente. Ook is in dit geval het aan te bevelen om juridisch advies in te winnen, zodat voor uw bedrijf uitgezocht kan worden welke posten in aanmerking kunnen komen voor een vergoeding. Ingeval van twijfel, altijd juridische bijstand vragen. In een later stadium hulp inroepen, kan voor uw bedrijf te laat zijn.
Voor juridisch advies:
Nagtegaal & Jong Advocaten, www.nagtegaaljong.nl
Dam 34, Postbus 1275, 1500 AG Zaandam Tel (075) 631 31 21
Telefax (075) 635 08 18 info@nagtegaaljong.nl
